IMPACTED बुद्धि बंगारा (Impacted third molar tooth) OR Impacted wisdom tooth

IMPACTED बुद्धि बंगारा भनेको त्यो दाँत हो जुन पूर्ण वा आंशिक रूपमा अव्यवस्थित हुन्छ र अर्को दाँत, हड्डी वा नरम टिश्युले ढाकेको हुन्छ। यस्तो दाँतको पूर्णरुपले उम्रने सम्भावना हुँदैन। यी दाँत सामान्यतया १७  देखि २५ बर्ष उमेरको बीचको उम्रने गर्दछन्। बुद्धि बंगारा आउँदा त्यस वरिपरिका गिंजामा खान अड्किएर वा सफाई नपुगेर संक्रमण हुन सक्छ। त्यस्तो अवस्थालाई PERICORONITIS भानिन्छ। अन्वेषकहरूले सुझाव दिएका छन् कि पुरुषको तुलनामा महिलाहरुमा बुद्धिबंगारा IMPACTION को प्रभाव बढी हुन्छ।

प्रभावित मन्डिबुलर तेस्रो मोलरसँग सम्बन्धित रोगहरूको वर्गीकरण

Assessment of Third Molar

• Pericoronitis
• Caries
• root resorption (Internal and External)
• Interdental bone loss
• Abscess
• Osteomyelitis
• Dentigerous cyst
• Keratocystic Odontogenic tumor
• odontogenic fibroma
• Amelobastoma
• fibrosarcoma
• Sqamous Cell Carcinoma

Pericoronitis

          

बुद्धि बंगारा आउँदा त्यस वरिपरिका गिंजामा खान अड्किएर वा सफाई नपुगेर संक्रमण हुन सक्छ। त्यस्तो अवस्थालाई PERICORONITIS भानिन्छ। पेरिकोरोनिटिस  नै दाँतहरू निकाल्ने मुख्य कारण हो। दाँत उम्रने प्रक्रियाले पनि साना GINGIVITIS निम्त्याउने सम्भावना हुन्छ, जहाँ लक्षणहरू पेरिकोरोनिटिससँग मिल्दोजुल्दो हुन सक्छ। प्रभावित दाँतको आकलन शारीरिक र रेडियोग्राफिक मूल्यांकन द्वारा गरिन्छ। शारीरिक मूल्या्कनमा प्रभावित दाँतको वरपरको नरम टिश्युको उपस्थिति समावेश गर्दछ। रेडियोग्राफिक मूल्यांकनमा जरा मोर्फोलोजीको मूल्यांकन, वरपरको हड्डीको घनत्व, दोस्रो दाँतसँग सम्पर्क, अस्थिर ऊतकको प्रकृति, दाँतको नसाको सम्पर्क आधि समावेश गर्दछ। 

रेडीयोग्रफको आधारमा बंगाराको वर्गीकरण गरिन्छ।

प्रवावित बुद्धि बंगाराको वर्गीकरण 

• Vertical (38%)

• Mesioangular (43%

• Horizontal (3%)

• Distoangular (6%)

• Buccoangular

• Linguoangular

• Inverted

• Unusual

प्रभावित बुद्धि बंगाराको व्यवस्थापन

उपचार योजनाहरू पेश गरेको उजूरी र बिरामीको इतिहास, शारीरिक मूल्यांकन, रेडियोग्राफिक मूल्यांकन, निदान, र रोग निदानमा निर्भर गर्दछ। व्यवस्थापनले प्रभाव पार्ने दाँतको अवलोकन, एक्सपोजर, प्रत्यारोपण वा हटाउने काम समावेश गर्दछ। 

१. अवलोकन (Observation)

यदि प्रभावित म्यान्डिबुलर तेस्रो दाँत कोशिकामा अवलोकन गर्न नसकिने हड्डी भित्र नै छ र कुनै समस्या छैन भने दीर्घकालीन अवलोकन उचित छ। अधिकांश प्रभावित दाँतहरूउम्रन सक्ने सम्भावनालाई कायम राख्छ, र यदि प्रत्यक्ष शल्य चिकित्सा व्यवस्थापनको लागि कुनै संकेत देखा पर्दैन भने वार्षिक / द्विवार्षिक मूल्यांकन सिफारिस गरिन्छ।

२. गिंजा काट्नु -Operculectomy  (exposure of  tooth)

यदि X-ray मा हेर्दा हड्डीले अवरुद्ध  गरेको छैन र गिंजा ( Soft Tissue ) ले मात्र दाँतलाई ढाकेको छ भने त्यस्तो अवस्था मा Operculectomy गर्न सकिन्छ। Operculectomy भनेको  एउटा साधारण सलेक्रिया हो जसमा दाँतलाई ढाकेर बसेको गिंजा काटेर फ्याकिन्छ र दाँत उम्रन सहज वातावरण प्रधान गरिन्छ। साथै यसले संक्रमणको जोखिमलाई पनि कम गर्दछ। 

३. मन्डिबुलर तेस्रो दाँतको ट्रान्सप्लान्टेशन

प्रभावित दाँत र जराको आकारको बिभिन्नताको आधारमा तेस्रो दाँतलाई अन्य स्थान मा सार्न सकिन्छ।

४. निकाल्ने ( Extraction )

प्राय जसो बुद्धि बंगराले भविस्यमा समस्या निम्त्याउने हुँदा त्यस्तो दाँत निकाल्ने नै सुझाव गरिन्छ।  दाँत निकाल्न विशेषज्ञ दन्त चिकित्शकको मा सम्पर्क गर्नु पर्छ। यो दाँत निकाल्ने भनेको अरु सामान्य दाँत निकालेको जस्तो हुँदैन। माइनर ओराल सर्जरी गरेर यो दाँत निकालिन्छ। 

https://www.youtube.com/watch?v=fvgpXXJ2mZ8